Νεραιδόσπηλιος - φαράγγι των Αστρακών
Σπήλαιο Νεραϊδόσπηλιος
Στο "φαράγγι των Αστρακών", βόρεια της γέφυρας Αστρακίου, βρίσκεται το σπήλαιο Νεραϊδόσπηλιος.
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Paul Foret, ήταν το ιερό της Αθηνάς Τριτογένειας. Αυτό το επίθετο σχετίζεται με το αρχαίο ελληνικό όνομα του ποταμού Καρτερού, δηλαδή "Τρίτων", ο οποίος γεννήθηκε στο ιερό της θεάς.
Στο σπήλαιο βρίσκεται μια από τις πηγές του υδραγωγείου των Αστρακών, που προμήθευσε μέρος του νερού που ήταν απαραίτητο για την πόλη του Ηρακλείου στις αρχές του 20ού αιώνα.
Το Αστρακιανό φαράγγι είναι από τα μεγαλύτερα της περιοχής, με συνολικό μήκος διαδρομής περί τα 12,5 χλμ. Στην κοίτη του κυλάει ο ποταμός Καρτερός. Σ’ αυτό το μέρος υπάρχει ένα παλιό υδραγωγείο, εν χρήσει μέχρι σήμερα, που υδροδοτεί το Ηράκλειο. Στο Αστρακιανό φαράγγι προπολεμικά λειτουργούσανε 10 νερόμυλοι.
Βρίσκεται πολύ κοντά στο Ηράκλειο, περίπου 20 χιλιόμετρα.
Η διάρκεια της διαδρομής; δεν μπορεί να υπολογιστεί,…κατ αρχήν γιατί ξεχνιέσαι ! Ίσως 3-4,ίσως και 7-8 ώρες ανάλογα με τις στάσεις. Δεν ακούγεται τίποτε άλλο, παρά μόνο πουλιά και νερό να τρέχει.
Εδώ βρίσκεται και ο Νεαραϊδόσπηλιος, δίπλα στο έρημο χωριό των Κάτω Αστρακών, λίγο μετά τη Μυρτιά, τον τόπο καταγωγής του Νίκου Καζαντζάκη.
Ο μύθος λέει ότι αυτή η σπηλιά, που βρίσκεται βαθιά στο φαράγγι με τις πολλές πηγές, τα καθαρά τρεχούμενα νερά και την πλούσια βλάστηση, επιλέχθηκε από τις νεράιδες (νεράιδες, αρχαία ελληνική μυθολογία των Νηρηίδων) ως σπίτι τους!
Ένα βράδυ, ένας νέος στιχουργός άκουσε το τραγούδι τους, και η περιέργειά του τον οδήγησε στο σπήλαιο.
Εκεί είδε νεράιδες να χορεύουν και να τραγουδούν, να λούζονται στο φως και να ντύνονται με διαφανή πέπλα! Γοητευμένος από τη γλυκιά μελωδία στον αέρα και το χορό τους, επέλεξε τη λύρα του και συνόδευσε το χορό τους. Το επόμενο και το μεθεπόμενο βράδυ, οδηγημένος από κάποια αόρατη δύναμη, βρέθηκε πάλι στη σπηλιά και με τη λύρα του έπαιζε ασταμάτητα για τις Νεράιδες που χόρευαν. Σιγά σιγά, η ματιά του σταμάτησε πάνω σε μια απ’ αυτές και δεν χόρταινε να την κοιτάζει! Ήταν ερωτευμένος μαζί της!
Όταν το συνειδητοποίησε, πήγε σε μια γριά πολύξερη και ζήτησε τη βοήθειά της. Η γριά, αφού τον άκουσε με προσοχή, του είπε πως άμα πλησιάζει η ώρα να λαλήσουν οι πετεινοί (οπότε χάνονται οι Νεράιδες), ν’ αρπάξει από τα μαλλιά εκείνη που αγαπούσε και να μην την αφήσει με κανέναν τρόπο. Ήρθε το βράδυ και ο νέος πήρε τη λύρα του και πήγε στη σπηλιά, όπου άρχισε να παίζει όσο γλυκύτερα μπορούσε, χορευτικούς σκοπούς. Σε λίγο, παρουσιάστηκαν οι Νεράιδες και πιάστηκαν στο χορό. Λίγο προτού λαλήσουν οι πετεινοί, ο νέος άφησε τη λύρα του και έκαμε όπως τον είχε συμβουλέψει η γριά. Η Νεράιδα αντιστάθηκε με λύσσα, αγρίεψε, έβαλε τις φωνές, μα τίποτα! Ο νέος την κρατούσε γερά! Άρχισε τότε να μεταμορφώνεται πότε σε σκύλο, πότε σε φωτιά, πότε σε φίδι, πότε σε καμήλα, αλλά ο λυράρης την κρατούσε γερά από τα μαλλιά και δεν την άφηνε. Ξαφνικά, λάλησαν οι πετεινοί κι οι άλλες Νεράιδες εξαφανίστηκαν.
Τότε εκείνη που κρατούσε ο νέος ξανάγινε πανέμορφη, όπως ήταν πριν και τον ακολούθησε στο σπίτι του. Έζησε μαζί του ένα χρόνο, του γέννησε ένα γιο, αλλά τη μιλιά της δεν την άκουσε ποτέ! …Ξαναπήγε λοιπόν στη γριά και της ζήτησε τη συμβουλή της. Εκείνη του ορμήνεψε να πυρώσει καλά το φούρνο κι ύστερα να πάρει το παιδί από τα χέρια της γυναίκας του, να κάνει πως θα το πετάξει μέσα στο φούρνο και να πει: “Δε μου μιλείς; Τότε ρίχνω κι εγώ το παιδί σου στο φούρνο”. Ακολούθησε πιστά τη συμβουλή της, μα τη στιγμή που έκανε ότι θα έριχνε το παιδί στη φωτιά, η Νεράιδα χίμηξε πάνω του σέρνοντας φωνή: “Μη το παιδί μου!”. Του τ’ άρπαξε από τα χέρια και έγιναν άφαντοι, μάνα και παιδί μαζί.
Απελπισμένος τους αναζήτησε με φωνές, παρακάλια και κλάματα, αλλά μάταια. Η Νεράιδα – μάνα και το παιδί, δεν ξαναφάνηκαν πια. Πήγε λένε στις αδελφές της, αλλά αυτές δεν τη δέχτηκαν. Δεν της συχώρεσαν το ότι άφησε άνθρωπο και την άγγιξε και τη μόλυνε. Γι’ αυτό αναγκάστηκε και πήγε λίγο πιο πέρα σε μια βρύση που τη λένε Λούτρα. Εκεί τη βλέπουν δυο – τρεις φορές το χρόνο να κρατεί το παιδί στην αγκαλιά της και να κλαίει. Τα δάκρυά της πέφτουν πάνω στο νερό και το θολώνουν, γι’ αυτό τα νερά του Νεραϊδόσπηλιου εμφανίζονται θολά πότε – πότε».
Η βόλτα στο Νεραϊδόσπηλιο μπορεί να συνδυαστεί με επίσκεψη στο Μουσείο Καζαντζάκη στη Μυρτιά.
Μπορείτε να κάνετε μια βόλτα στο εγκαταλελλειμμένο χωριό των Κάτω Αστρακών. Ανάμεσα στα αφημένα στο χρόνο σπίτια θα θαυμάσετε τις εκκλησίες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του Αγίου Γεωργίου(γκρεμισμένη) και της Παναγιάς με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες.
Πώς θα πάτε στο Νεραϊδόσπηλιο
Ο Νεραϊδόσπηλιος, γνωστός και ως Σπήλαιο των Νεράιδων, είναι ένα δημοφιλές αξιοθέατο που βρίσκεται κοντά στο χωριό Ζωνιανά του Νομού Ρεθύμνου, στην Κρήτη. Δείτε πώς θα φτάσετε εκεί:
Με το αυτοκίνητο:
Ο πιο βολικός τρόπος για να φτάσετε στο Νεραϊδόσπηλιο είναι με το αυτοκίνητο. Από την πόλη του Ρεθύμνου, ακολουθήστε την Εθνική Οδό προς Ηράκλειο. Μετά από περίπου 20 χιλιόμετρα, βγείτε στην έξοδο για το χωριό Ζωνιανά. Ακολουθήστε τις πινακίδες για Ζωνιανά και μετά για Νεραϊδόσπηλιο. Το σπήλαιο βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το κέντρο του χωριού.
Με λεωφορείο:
Ενώ δεν υπάρχουν απευθείας λεωφορεία για τον Νεραϊδόσπηλιο, μπορείτε να πάρετε λεωφορείο από το Ρέθυμνο για το χωριό Ζωνιανά. Τα λεωφορεία εκτελούνται από το ΚΤΕΛ Ρεθύμνου και αναχωρούν τακτικά από τον κεντρικό σταθμό λεωφορείων στο Ρέθυμνο. Μόλις φτάσετε στα Ζωνιανά, μπορείτε είτε να περπατήσετε είτε να πάρετε ταξί μέχρι την είσοδο του σπηλαίου.
Ξεναγήσεις:
Μια άλλη επιλογή είναι να συμμετάσχετε σε μια ξενάγηση στον Νεραϊδόσπηλιο. Πολλές τουριστικές εταιρείες στο Ρέθυμνο προσφέρουν εκδρομές στο σπήλαιο, συχνά σε συνδυασμό με επισκέψεις σε άλλα κοντινά αξιοθέατα όπως το Ιδαίο Σπήλαιο ή τη Μονή Αρκαδίου. Αυτή η επιλογή παρέχει μεταφορά και την τεχνογνωσία ενός έμπειρου οδηγού.
Ανεξάρτητα από τον τρόπο μεταφοράς που θα επιλέξετε, φροντίστε να ελέγξετε την προσβασιμότητα του Νεραϊδόσπηλιου, καθώς μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την εποχή. Επιπλέον, φορέστε κατάλληλα υποδήματα και ρούχα για να εξερευνήσετε το σπήλαιο, καθώς το έδαφος στο εσωτερικό μπορεί να είναι ανώμαλο και ολισθηρό. Με τους εκπληκτικούς σταλακτίτες και τους υπόγειους θαλάμους, ο Νεραϊδόσπηλιος υπόσχεται μια αξέχαστη περιπέτεια στην καρδιά της φυσικής ομορφιάς της Κρήτης.